Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Van de secretaris Met groot leedwezen heeft het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie kennis genomen van het overlijden van haar oud-voorzitter prof. dr. E.O. Robles de Medina. Wij gedenken met veel respect en erkentelijkheid zijn aimabele persoonlijkheid, zijn grote bijdrage voor de Nederlandse cardiologie en zijn actieve betrokkenheid bij onze vereniging, het meest recentelijk als voorzitter van het Consilium Cardiologicum. Dr. M.J. de Boer, voorzitter NVVC. Dr. R.F. Visser, secretaris NVVC.
(3juli 2001)
NWC-bestuur Dr. M.J. de Boer, voorzitter. Prof. dr. E.E. van der Wall, vice-voorzitter. Dr. R.F. Visser, secretaris. W.M. Muijs van de Moer, thesaurier. NWC-bureau Mevrouw A. Veen-van Eck, office-manager. Postbus 19192, 3501 DD Utrecht. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Redactie Nieuwsbrief Dr. P.J.L.M. Bernink, voorzitter. Dr. M.G. Niemeyer, algemeen. Mw. A. Veen-van Eck, coordinatie. Dr. R.F. Visser, DB-zaken. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Diagnose Behandeling Combinaties (DBC's) Aangezien er op het DBC-front momenteel veel in beweging is, was het de wens van de BeroepsBelangen Commissie een cardioloog te benoemen die zich speciaal met deze materie zou gaan bezighouden. Hoewel het bestuur deze wens steunt en volledig had geaccordeerd, bleek dat het niet mogelijk was hiervoor een cardioloog te vinden. Besloten is nu een brede commissie te benoemen die de materie begeleidt. Deze commissie bestaat uit de heren De Boer, Brons, Bucx, Bijl, De Kluiver, Muijs van de Moer, Remkes en G. Veen. Bij de eerste vergadering is een adviseur aanwezig geweest, de heer P. Bruijs van het bureau Price Waterhouse Coopers. Zijn bijdrage is als zeer waardevol ervaren. De specifieke wensen van de interventiecentra hebben inmiddels geleid tot een aanvullende lijst.
logicum zorgen over plannen van minister Borst om de medische opleiding ingrijpend te veranderen. Zo zou al tijdens de initiele opleiding tot arts begonnen kunnen worden met een vervolgopleiding en zouden HBOopgeleide beroepsbeoefenaren (verpleegkundigen ofparamedici) met een speciale post-HBO-opleiding gekwalificeerd kunnen worden voor bepaalde geneeskundige handelingen. Verder zou een gefaseerde differentiatie plaats moeten vinden in de specialistische opleiding tot klinisch basisspecialist (eerste fase), klinisch specialist op algemeen niveau (tweede fase) en klinisch superspecialist (derde fase).
Medische opleiding Het Dagelijks Bestuur maakt zich met de leden van het Consilium Cardio-
Bezoek ministerie De voorzitter en de secretaris (van de NVVC) vergaderden op 22 mei jl. op
het ministerie van VWS over de wachttijden voor openhartoperaties en PTCA's. Daarbij waren vertegenwoordigers van de NVT (Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie), ZN (Zorgverzekeraars Nederland), Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Inspectie aanwezig. Het grootste knelpunt bleek het tekort aan operatieassistenten en intensive-care-verpleegkundigen.
Bezoek prof. Simoons aan DB Prof. dr. M.L. Simoons (voorzitter van de ESC) was op bezoek bij het Dagelijks Bestuur van de NVVC. Hij breekt een lans voor meer actieve participatie van Nederlandse cardiologen in werkgroepen van de ESC. Hij gaf een toelichting op Euro Heart Survey, een project waarbij klinieken hun medische output toetsen aan richtlijnen. Op het najaarscongres zal hij de Wenckebach lecture houden, waarin ongetwijfeld veel over de cardiologische perspectieven in Europees verband aan de orde zal komen. WCN De relatie tussen NWC en WCN is besproken binnen het DB; het DB vindt duidelijkheid en een nader uit te werken vorm van samenwerking van groot belang.
Commissies/werkgroepen Met de voorzitters van de diverse commissies/werkgroepen zulien weer afspraken worden gemaakt om van gedachten te wisselen over de ontwikkelingen en eventuele problemen; dit aan de hand van een beknopt jaarverslag van de werkgroep/commissie en plannen voor het komende jaar. Dr. R.F. Visser.
186
Cursus stralingsbescherming Het bestuur wil u er nogmaals op wijzen
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
dat het in oktober nog twee keer mogelijk is middels de speciale driedaagse cursus het examen 'Stralingsbescherming voor medische specialisten' (SB-niveau 4a) te volgen. Deze twee cursussen zullen plaatsvinden op de volgende data en locaties: - 10-12 oktober 2001 in De Lutte (Twente); - 17-19 oktober 2001 in Wassenaar. Na deze 'inhaalactie' blijft het alleen nog mogelijk het niveau-4-diploma te behalen via de reguliere achtdaagse cursus in Leiden, die ten minste twee keer per jaar wordt georganiseerd. De driedaagse cursus is geaccrediteerd door het CVOI en de Commissie Kwaliteit van de NVVC met 40 punten.
Aanmelding/informatie Bij het IRS-cursussecretariaat kunnen aanmeldingsformulieren worden aangevraagd. Ook is het mogelijk via de website van het instituut een inschrijfformulier in te vullen (www.irscursus.nl). De cursuskosten (incl. cursusmateriaal, lunches en examengeld) bedragen f 1500,- per deelnemer. - Inschrijving geschiedt op volgorde van binnenkomst en is definitief na ontvangst van het cursusgeld. - Diegenen die zich inmiddels bij het NVVC-bureau hebben aangemeld als belangstellenden voor deze verkorte inhaalcursus krijgen een inschrijfformulier toegestuurd. - Voor informatie kunt u zich wenden tot: drs. S. van Dullemen, hoofd cursussen IRS, e-mail: irs_curs@ irs.leiden univ.nl; tel.: 071-527 65 23. Website: www.irscursus.nl ESC 2001
Tijdens het congres van de European Society of Cardiology, dat dit jaar van 1 tot en met 5 september 2001 in Stockholm zal worden gehouden, zal de
bezocht satellietsymposium op de donderdagmiddag, met de titel: 'Klinische problemen bij het gebruik van antithrombotica in de dageijkse praktijk', onder voorzitterschap van de collega's Verheugt en Funke Kupper. Achtereenvolgens gaven de collega's Verheugt, Roos-Hesselink en De Wmter hun uitstekende presentaties. 's Avonds was er een leerzaam en genoeglijk diner met discussie over het thema 'Roken en een verhoogd cholesterol. Wel of niet behandelen?', onder leiding van collega Michels.
Stand tijdens ESC-congres.
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie wederom met een stand/ hospitality desk aanwezig zijn. De stand is een gezamenlijk initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie, het Cardiovasculair Onderwijs Instituut en de Vereniging Werkgroep Cardiologische Centra Nederland. Behalve informatie over deze instituten worden bescheiden horecafaciliteiten aangeboden, alsmede enige Nederlandse kranten. U kunt de stand vinden in hal B onder standnummer B03-19, tegenover de ESC-stand. U bent hier van harte welkom! Voorjaarscongres 2001 Op vrijdag 27 april jl. vond het Voorjaarscongres van de NVVC plaats in het Kurhaus te Scheveningen. Na enkele jaren te hebben rondgezworven van de ene locatie naar de andere, zijn we in ieder geval de komende jaren vaste gast in het Kurhaus. Het afgelopen Voorjaarscongres werd voorafgegaan door een uitstekend
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Inschrijfbalie NVVC-Voorjaarscongres. Het Voorjaarscongres begon met een drietal parallelsessies van elk zes orale presentaties: myocardinfarct/interventie, elektrofysiologie en cardiovasculaire beeldvorming. Door de verheugend grote belangstelling was er een tekort aan zitplaatsen. Hier zal in de toekomst meer aandacht aan worden besteed. Vervolgens werden in de Jacob Pronkzaal, na een inleiding door collega Bernink, voorzitter van de Werkgroep Acute Coronaire Syndromen, de richtlijnen Acute Coronaire Syndromen gepresenteerd door de voorzitters van de beide ad-hocwerkgroepen (ST-elevatie en non-ST-elevatie), de collega's Bar en De Winter. Aansluitend vond een discussie plaats, die voor sommigen nog wat
187
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuws brief
dieper had gemogen en nog wat langer had mogen duren. Met name de consequenties van de richtlijnen voor de kleinere ziekenhuizen bleven onderbelicht. Er werd gemeld dat de conceptrichtlijnen op de website van de vereniging (www.cardiologie.nl) zouden worden geplaatst, waarna de discussie zou kunnen worden voortgezet. De ochtend werd afgesloten met de voordracht van de drie genomineerden voor de Einthoven Dissertatie Prijzen 2001, ingeleid door collega Wellens, voorzitter van de jury. Nadat de stemmen waren uitgebracht, werd begonnen met de lunch en werden de posters bekeken. De middagsessie werd gestart met een voordracht door de heer F. van Lemmen, director clinical research van Sanofi-Synthelabo, sponsor van de Einthoven Dissertatie Prijzen. De bekendmaking van de prijswinnaars werd vervolgens verricht door collega Verheugt, voorzitter van de NVVC. De prijswinnaars waren: - Iste prijs: dr. M. Groenink te Leiden met: 'The Marfan aorta: morphology, growth and functional properties'.
-
-
Hierna volgde de Algemene Ledenvergadering. Na de opening door de voorzitter volgde een 'In memoriam F.J. Reijsoo', uitgesproken door collega M. Quere en een 'in memoriam G.A.C. Bosch', uitgesproken door F.W.A. Verheugt (zie pagina 190). De voorzitter deed vervolgens de volgende mededelingen: Alkmaar: de ingeslagen weg wordt vervolgd. Website: een overzicht van de voorgeschiedenis en het standpunt van het bestuur. Holland Heart House: gezien de importantie van het project zal een schriftelijke enquete onder de leden volgen. IC-bouwmaatstaven: de NVVC staat op het voortbestaan van de 'coronary care' in de ziekenhuizen en heeft dit middels een brief aan het College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen kenbaar gemaakt. Project ABC4Care: breedbandintemetproject: waarbij 'teleguiding', teleconsultatie en 'teleteaching' tussen de centra mogelijk zal worden. Cursus 'Advanced cardiac live -
-
-
-
Uitreiking Einthoven Dissertatie Prijs 2001. Prof. dr. F.W.A. Verheugt overhandigt dr. M. Groenink de eerste prijs. 188
2de prijs: dr. A.J.M. Oude Ophuis te Nijmegen met: 'Strategies of coronary reperfuision in acute myocardial infarction for patients admitted to hospitals without angioplasty facilities'. 3de prijs: dr. C.M.M. Timmermans te Maastricht met: 'New insights in the electrical treatment of atrial fibrillation. The atrial defibrillator'.
-
support' voor jongere assistenten, om hen zo vroeg mogelijk vertrouwd te maken met advanced cardiac live support. - Rapport van de tijdelijke adviescommissie Kennisinfrastructuur Genomics. Dit is een gesubsidieerd onderzoeksproject waarin echter bij de advisering hart- en vaatziekten ontbreken. Derhalve is een motie opgesteld. De notulen van de vorige Algemene Ledenvergadering leverden geen bijzonderheden op. Vervolgens kwamen de verslagen van diverse commissies aan bod. Collega Bucx namens de BBC, waarbij met name de DBC's aandacht kregen. Collega Molhoek namens de Commissie Behoefteraming en Opleidingscapaciteit gaf een update van de huidige stand van zaken. Collega Funke Kiipper van de Commissie Kwaliteit liet weten dat de visitaties op schema zijn. Collega Michels gaf namens het CVOI een financieel overzicht. Op voorspraak van de kascommissie verleende de Algemene Ledenvergadering de thesaurier decharge over het jaar 2000. De richtlijn congenitale cardiologie werd zonder commentaar vastgesteld. De richtlijn wordt opgenomen op de website van de NVVC: www.cardiologie.nl. Collega Bernink presenteerde de Jaarrekening 2000 en kon vaststellen dat de financiee positie van de vereniging gezond is. Ten slotte kon hij voor de laatste maal een nieuwe begroting presenteren die goed werd ontvangen. Collega Jambroes memoreerde het feit dat de begroting een dusdanige omvang had aangenomen dat een een-
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuws brief
de conclusie dat dit niet het geval zou
voudige accountantsverklaring en een controle door de kascommissie, hoe zorgvuldig ook uitgevoerd, mogelijk niet meer voldoende waren en dat naar een uitgebreidere vorm van controle zou moeten worden overgegaan. Door het bestuur werd dit beaamd. Vanaf 2001 zal dit ter hand worden genomen.
zijn.
De voorzitter, collega Verheugt, verraste daarna collega Wellens met het erelidmaatschap van de vereniging voor zijn verdiensten voor de NVVC. Dr. M.J. de Boer wordt op het Voorjaarscongres tot voorzitter van de NVVC benoemd. Dr. P.J.LM. Bernink overhandigtprof. dr. J.H. Kingma de erepenning.
Prof. dr. H.J.J. Wellens wordt benoemd tot erelid van de NVVC.
Hiermee heeft de NVVC de volgende ereleden: - Dr. A.P.M. Verheugt (t 1987) - Prof. dr. J. Nieveen (t 1990) - Prof. dr. H.A. Snellen (t 1998) - Prof. dr. F.L. Meijler - Jhr. dr. J. de Beijer - Dr. E. Dekker - H.J.M. Dohmen - Prof. dr. A.G. Brom - Prof. dr. N.M. van Hemel - Prof. dr. P.G. Hugenholtz - Prof. dr. W.J. Kolff - Prof. dr. H.J.J. Wellens Direct hierna ontving collega Kingma, voor zijn verdiensten met betrekking tot het CVOI en daarmee de NVVC, de
erepenning van de vereniging uit handen van collega Bernink. Hiermee zijn de volgende NVVCleden in het bezit van een erepenning: - Prof. dr. C.L.C. van Nieuwenhuizen
(t 1988)
Dr. A.P.M. Verheugt (t 1987) Prof. dr. E.E. van der Wall Prof. dr. KI. Lie Dr. KM. Schuilenburg G.P. Molhoek - Prof. dr. J.H. Kingma
-
Als een na laatste punt stond de bestuurswisseling op de agenda. De nieuwe voorzitter, M.J. de Boer, dankte de scheidend voorzitter, F.W.A. Verheugt, voor de meer dan voortreffelijke wijze waarop hij de vereniging jarenlang leiding heeft gegeven. Hij vroeg zich af of het contrast tussen de geboorteplaatsen van beiden (Amsterdam en Delfzijl) ook tot uiting zou komen in de wijze waarop aan de vereniging leiding gegeven zou worden, maar hij kwam in dezelfde ademteug tot
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Verheugt gaf in zijn afscheidswoorden aan dat hij met zeer veel plezier de vier jaar (inkomend) voorzitterschap had uitgevoerd. Hij dacht de komende tijd de intensieve contacten met de bestuurders te zullen missen, maar was er tegelijkertijd van overtuigd dat zijn opvolger de klus perfect zou klaren. Hiema was de beurt aan W.M. Muijs van de Moer om de scheidend thesaurier, P.J.L.M. Bernink, te bedanken, hetgeen hij vol overgave deed. De vereniging is in de afgelopen vijf jaar een 'multinational' geworden en er hebben zich in die periode nog vele andere omwentelingen voorgedaan. Muijs van de Moer gaf aan het voordeel te hebben op de schouders van reuzen te mogen staan waardoor hij verder kan kijken, dit tot groot voordeel van de vereniging. Bernink dankte het bestuur voor de wijze waarop hij de ideeen van het toenmalige bestuur mocht uitvoeren. De kern van het succes waren en zijn de leden van de NVVC. Zij zijn een kostbaar bezit waar verstandig en zorgvuldig mee omgegaan dient te worden. Hij feliciteerde de NVVC met zijn opvolger 189
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Muijs van de Moer en met de nieuwe inkomend voorzitter Van der Wall. Als laatste agendapunt werden de nieuwe leden van de NVVC bekendgemaakt, die met een hartelijk applaus werden verwelkomd.
In memoriam Ap Bosch Op 15 april jl. overleed Ap Bosch, het oudste nog in leven zijnde lid van onze vereniging, op
Website cardiologie.nl
Hot item: discussie rond het reclamebesluit.
De eerste daad van de nieuwe voorzitter was vervolgens het uitnodigen van Bemink, voorzitter van de hoofdredactie van de website www.cardiologie.nl om de nieuwe site te presenteren, die dat vervolgens met veel enthousiasme deed. Na de theepauze werden de posterprijzen uitgereikt door de kersverse voorzitter, M.J. de Boer. Iste prijs: mevrouw S.C. Verduyn, Maastricht (poster 36). 2de prijs: mevrouw A.E. Borger van der Burg, Leiden (poster 25). 3de prijs: de heer J.P. Ottervanger, Zwolle (poster 8). Opgemerkt dient te worden dat de situering van de posters niet ideaal was. Hierdoor kregen ze niet de aandacht die ze verdienden. Volgend jaar zal hier meer aandacht aan worden gegeven. Als sluitstuk was er het hot item: 'Geneesmiddelenbesluit - zegen oframp'. Onder de stimulerende en bekwame leiding van collega R van Nieuwenhuizen, duelleerden de heer H. ter Steege, Inspecteur voor de Gezondheidszorg, en mw. D.M. Dols, director
clinical research/director PR and communications bij AstraZeneca met elkaar. Het bleek al spoedig dat de heer Ter Steege het niet alleen moeilijk had met mw. Dols, maar ook met het gehele cardiologische auditorium. Een verhelderende ervaring, waarbij het eenieder duidelijk is geworden waar de Inspectie de piketpaaltjes heeft geslagen.
190
88-jarige leeffijd. Ap Bosch vestigde zich als een van de eerste cardiologen in Nederland in 1942 in Amsterdam en had een praktijk aan de Van Baerlestraat alsmede in het Juliana Ziekenhuis. Hij had vele patienten in zijn eenmans-praktijk. Ap Bosch trad toe tot het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie in 1950 en was penningmeester van het bestuur van 1950 tot 1954. In 1977 ging hij met pensioen vanuit het Juliana Ziekenhuis, dat kort daarna ook werd gesloten. Zijn hoge vitaliteit en inzet voor zijn patienten maakten het mogelijk dat hij tot op hoge leeftijd nog patienten zag. Hij sloot zijn praktijk in 1987 en heeft dus in totaal 45 jaar zijn bijdrage geleverd aan de cardiologie in Amsterdam. Wij gedenken in Ap Bosch een hardwerkende, vriendelijke en vooral overtuigde cardioloog, aan wie de vereniging dank is verschuldigd voor zijn bestuurlijke activiteiten in het begin van de jaren vijffig. Prof. dr. F. W.A. Verheugt.
Een leerzaam, interessant en zeergoed bezocht Voorjaarscongres.
In memoriam drs. F.J. Reljsoo, cardioloog Ferdinand Reijsoo werd op 20 april 1944 geboren in Enschede. Hij begon in 1974 zijn carriere als assistent Interne Geneeskunde te Enschede en hij werd door wijlen collega Visser geinspireerd om de opleiding cardiologie te volgen. Hij werd
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
door prof. Bruschke opgeleid in het St. Antonius Ziekenhuis te Utrecht van 1976 tot 1979. Na een kortdurende waarneming in Haarlem, startte hij in 1980 in het toenmalige Diaconessenhuis te Leeuwarden zijn praktijk als cardioloog. Ferdinand Reijsoo was een doener, die de cardiologie een warm hart toedroeg. Hij was in die tijd kwartiermaker voor de cardiologie in Friesland. Als recht-
geaarde
'anto-
niaan' was hij ervan overtuigd dat alleen een cardioloog de cardiologie zou kunnen bedrijven. Vanuit de diversiteit van aanpak van de klinische vraagstukken, hetgeen toentertijd op grond van de veelal solistische aanpak van specialisten de benadering was, zette hij het opschonen van het cardiologische beleid in. Zo heeft hij een belangrijke rol gespeeld in het opzetten van de hartbewaking, alsmede bij het implementeren van de hartkatheterisatie in Leeuwarden. In 1990 werd de maatschap Cardiologie opgericht en in 1997 werd de cardiologie geconcentreerd in Medisch Centrum Leeuwarden, locatie Zuid. Ferdinand Reijsoo was trots op het bereikte resultaat, nu eindelijk de maatschap Cardiologie op sterkte was en op een locatie kon gaan werken. Wie Ferdinand Reijsoo kent, kent ook Josee Reijsoo, die sinds de periode in Enschede aan zijn zijde stond. Het was al in deze tijd dat zij de eerste strijd in hun prive-leven moesten aangaan, omdat Josee ernstig ziek werd. Deze strijd kwamen zij getweeen te boven. In 1996 moest hij zelf zijn werkzaamheden wegens ernstige gezond-
heidsproblemen neerleggen. In 1997 moest hij zijn beroep als cardioloog definitief beeindigen. Er begon een nieuwe strijd, die bijna vijfjaar duurde, nu tegen darmkanker. Hij vocht hiertegen op een wijze die respect afdwong. Zijn inzet was de gouden medaille, zoals hij dat zelf noemde. Tussen alle medische eliende door, drapeerde hij zijn prive-leven alsof er niets aan de hand was. Hij wist hiermee de kwaliteit van het leven vast te houden. Ferdinand bleef de vergadering van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie bezoeken en hij bleef bestuurlijke taken in het ziekenhuis vervullen. Hij tenniste nog tot enkele weken voor zijn overlijden. Als fervent wielrenner fietste hij ook tijdens zijn ziekteperiode voor de elfde maal de Friese Elfsteden Fietstocht van 220 km. Nog plotseling, na een intenser ziekbed van twee weken, overleed Ferdinand Reijsoo op 20 februari 2001. Toen hij onverwacht een dag voor zijn overlijden een opleving kreeg, waarover ik enthousiast was, en hem toesprak als oude strijdmakker, maakte hij de opmerking: 'old soldiers never die'. Ferdinand ten voeten uit. Wij wensen Josee, aan wie hij zo was verknocht, alle sterkte toe.
speciaal bestemd voor de echolaborant(e). Ook arts-assistent-cardiologen en cardiologen die zelfstandig transthoracaal echocardiografisch onderzoek doen, zijn van harte uitgenodigd. De bijeenkomst vindt plaats op vrijdag 28 september van 9.00 tot 17.00 uur in het VU Medisch Centrum te Amsterdam. De cursus heeft een sterk praktisch karakter. Diverse experts op deelgebieden binnen de klinische echocardiografie leveren hun deskundige bijdrage aan dit leerprogramma, dat parallel wordt ontwikkeld aan de LOI-cursus (bestemdvoor de toekomstige echolaborant). Een entreetoets (zonder consequenties!) zal worden afgenomen aan het begin van de cursus. Deze wordt aan het einde herhaald, om zo het leereffect te kunnen tonen. Op het ochtendprogramma staan korte inleidende voordrachten met thema's als: 'Hoe onderzoek ik de mitralisklep, de aortaklep en de systolische en diastolische linkerventrikelfunctie?' In de middag worden deze thema's verder uitgewerkt in een drietal workshops, waarbij een expert de acquisitie en de analyse door middel van beeldmateriaal zal toelichten. Wij hopen u een leerzaam en praktisch programma aan te kunnen bieden, toegespitst op de hedendaagse transthoracale echocardiografie. De cursus is beperkt tot 100 deelnemers en intekening zal plaatsvinden op volgorde van
inschrijving. Dr. 0. Kamp, cardioloog, secretaris Werkgroep Echocardiografie.
M. Que're, cardioloog.
Kandidaatleden Cursus 'Praktische echocardiografle' De Werkgroep Echocardiografie van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie organiseert dit jaar voor het eerst de cursus 'Praktische echocardiografie',
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
-
L.F. Veenstra, agio in hetAcademisch
-
Mw. S.J. Stembert, productmanager
Ziekenhuis Maastricht;
bij Boehringer Ingelheim; 191
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Dr. K.M. Akkerhuis, agio in het Academisch Ziekenhuis Rotterdam Dijkzigt; M.A. Brouwer, arts-onderzoeker in het Universitair Medisch Centrum St. Radboud, Nijmegen; J.A. Ellis, agnio in het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein;
- Mw. A.H.M. Jansen, agio in het Catharina Ziekenhuis te Eindhoven; - RF.J.M. Geuskens, cardioloog in 't Lange Land Ziekenhuis te Zoetermeer; - IA. Kuiper, agio in het Academisch Ziekenhuis Maastricht; - G.J. Nollen, arts-assistent in hetAMC
Cursus 'Praktische echocardiografle' vrijdag 28 september 2001, 9.00-17.00 uur VU Medisch Centrum, Amsterdam, collegezaal I Programma 09.15-09.30 uur 09.30-10.00 uur 10.00-10.30 uur 10.30-11.00 uur
11.00-11.15 uur 11.15-11.45 uur 11.45-12.15 uur
12.15-13.15 uur 13.15-16.00 uur 13.15-14.00 uur 14.15-15.00 uur 15.15-16.00 uur 16.30-17.00 uur
Voorzitters: 0. Kamp, B.J.M. Delemarre Ontvangst Entreetoets: diastolische fimctie en dysfimctie Dr. F. ten Cate, cardioloog, Academisch Ziekenhuis Dijkzigt te Rotterdam Anatomie mitraliskiep B.J.M. Delemarre, cardioloog, Ziekenhuis Leijenburg te Den Haag Kwantificatie mitralisinsufficientie Dr. J.H. Romkes, cardioloog, Academisch Medisch Centrum te Amsterdam Koffie-/theepauze Kwantificatie aorta-insufficientie Dr. J.M. van Dantzig, cardioloog, Catharina Ziekenhuis te Eindhoven Beeldvorming infarct: hoe en wanneer? Dr. 0. Kamp, cardioloog, VU Medisch Centrum te Amsterdam Lunch Workshops op drie verschillende locaties binnen het VU Medisch Centrum, eenieder rouleert en participeert. Diastolische fimctie Dr. J.P.M. Hamer en dr. P.G. Pieper, cardiologen, Academisch Ziekenhuis Groningen De mitralisklep Dr. J.M. van Dantzig, cardioloog, Catharina Ziekenhuis te Eindhoven De aortaklep Dr. L.H.B. Baur, cardioloog, Atrium Medisch Centrum te Heerlen Afsluitende toets en evaluatie
Voor informatie kunt u zich wenden tot het secretariaat cardiologie van het VU Medisch Centrum, tel.: 020-444 22 44.
192
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuws brief
te Amsterdam;
J.P. van Lennep, agnio in het OLVG te Amsterdam; H.H.D. Idzerda, agio in het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein; Mw. S.M. Roeffel, cardioloog in het Eemland Ziekenhuis te Amersfoort; J.R. Folkeringa, agnio in het St. Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam; K. Nieman, promovendus in het Thoraxcentrum Rotterdam; Mw. A. Lorsheyd, arts-assistent in
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
het Eemland Ziekenhuis te Amersfoort; F.G.M.H. van Asperdt, cardioloog in het Elkerliek Ziekenhuis te Helmond; A.I. Sieders, agio, Ziekenhuis Leyenburg te Den Haag; J.G.P. Wassing, agio in het lJsselland Ziekenhuis te Capelle aan de IJssel; Mw. N. Colman, arts-onderzoeker in het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam.
Wetenschappelijk Najaarscongres Nederlandse Vereniging Voor Cardiologie 26-27 oktober 2001 in 'De Heerlickhei4d van Ermelo' te Ermelo De abstracts voor het congres dienen uiterlijk woensdag 15 augustus 2001 op het NVVC-bureau ontvangen te zijn. Zie voor instructies en formulieren: www.cardiologie.nl Het programma bestaat uit de volgende onderdelen: de algemene ledenvergadering, de richtlijnbespreking (conceptrichtlijn Harifalen), de Holland Hotline, de abstractsessies en posters en de uitreiking van de Vasculaire Biologieprijs. Op donderdagmiddag 25 oktober wordt in samenwerking met de hoofdsponsor van het congres, Bristol-Myers Squibb, een symposium georganiseerd over de nieuwste inzichten op het gebied van mitralisklepinsufficientie, aortaklepinsufficientie en aortaklepstenose, gevolgd door een diner en de mogelijkheid tot ovemachting. Details over de exacte inhoud en accreditering van het satellietsymposium volgen. Met ingang van 1 januari 1998 is de plansponsoring van de NVVC in werking getreden. De NVVC is deze firma's zeer erkentelijk voor de structurele steun die zij hiermee de vereniging bieden. -
-
-
-
Astra Zeneca Aventis Pharma Bayer B.V. Boehringer Ingelheim B.V. Bristol-Myers Squibb B.V. Byk Nederland B.V. Cordis B.V./Johnson & Johnson Company Eli Lilly Nederland B.V. Guidant Europe
-
-
-
-
-
Holland Medical B.V. Medtronic B.V. Merck Sharp & Dohme B.V. Novartis Pharma B.V. Pfizer B.V. Philips Nederland B.V., Medical Systems Roche Nederland B.V. Sanofi-Synthelabo B.V. Schering-Plough B.V.
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 4/5, August 20011
Servier Nederland B.V. Terumo Benelux B.V. Tramedico B.V. Van den Bergh Nederland Yamanouchi Pharma B.V.
193
Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland
Nieuwsbrief
Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland Wachtlijstinventarisatie PTCA en hartoperaties - augustus 2001
Dr K. T. Koch, secretaris BHN, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Ziekenhuis AMC Amphia Antonius AZM AZN AZG AZVU Catharina Dijkzigt LUMC OLVG UMCU Weezenlanden Totaal
Voorspelde wachttijd PTCA in maanden
Mediane wachttiljd PTCA in maanden
0,75
0,75
>1
1,5
0,75
1 2 2 2 2 1 1,5 2 3
0,5 1,5 1,5 1,5 0,75 0,75 1 1,5 1
Aantal patienten op de PTCA-wachtlijst totaal >2 maanden >3 maanden 35 0 0 69 26 47 70 45 68 70 43 40 60 83 656
0 0 0 10 1 6 0 0 0 0 14 31
0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1
NB: ? = niet opgegeven, informatie over wachttijden te verkrijgen bij het desbetreffende ziekenhuis.
Ziekenhuis
AMC Amphia Antonius AZM AZN AZG AZVU Catharina Dijkzigt LUMC OLVG
Voorspelde wachttijd hartoperaties in maanden
Mediane wachttijd Aantal patienten op de hartoperatie-wachtlljst >2 maanden hartoperaties in maanden totaal >3 maanden
1,75
1,25
3 5 4
3,5
1,5 2 1,5 2 1 1,5 1,5 2
6
3,5
4,5 1,5 2,5 4
1,6
1,8
UMCU
3,5
2
Weezenlanden Totaal
6
2,5
194
85 188 353 112 173 40 75 167 78 210 60 142 260 1943
18 46 176 36 25 10 19 29 41 102
10 10 119 22 22 5 6 12 15 70
0
0
45 134 681
23 96 410
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Cardio Vasculair Onderwijs Instituut
Programma
CVOI
Moleculaire Cardiologle Avonden 2001: Hartfalen Het lijkt soms of de aandacht voor hartfalen de andere aandachtsgebieden binnen de cardiologie aan het verdringen is. Daar zijn enkele goede redenen voor. Allereerst zijn er belangrijke ontwikkelingen op het gebied van de diagnostiek. Bij 20% van de patienten met een gedilateerde cardiomyopathie lijkt de oorzaak genetisch te zijn. De mogelijkheden om dit te onderzoeken zijn sterk in ontwikkeling en maandelijks worden nieuwe mutaties ontdekt ('genetics'). We hebben allemaal patienten die lange tijd een goede linkerkamerfunctie behouden ondanks emstig coronair lijden, infarct oflang bestaande
hypertensie. Welke veranderingen in het hartspierweefsel zijn belangrijk voor decompensatie? Ook hier kan door te kijken naar veranderingen in genactiviteit Dr. H.R. Michels, directeur, cardioloog. Mw. N.M. Panhuyzen-Goedkoop, co6rdinator, cardioloog. Mw. K.B. Schick, office manager. CVOI-bureau, Postbus 19192, 3501 DD Utrecht, tel.: 030-234 50 01, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
een verklaring gevonden worden voor de pathofysiologie van hartfalen ('genomics'). Zowel het ontdekken van een gen en de mutatie als het ontrafelen van decompensatie geeft nieuwe inzichten in de ziekte. De uitdaging is om deze nieuwe informatie om te zetten in een aangepaste behandeling. Het doel van de cursus is om inzicht te geven in de rol van 'genetics' en 'genomics' bij de diag-nostiek, pathofysiologie en behandeling van hartfalen. Hierbij zal de aandacht vooral liggen bij de mens met af en toe een zijstapje naar diermodellen. Belangrijk is het informele open karakter van deze avonden. E
P.A.F.M. Doevendans, cursusleider.
Programma Stadskasteel Oudaen, Utrecht Donderdag 20 september 2001 Therapie 1. Genetische modellen van pompfalen 2. Gentherapie 3. Farmacogenetics
L.J. de Wmdt P.A.F.M. Doevendans R de Boer
De aanvangstijd is 19.00 uur en de eindtijd 22.00 uur. Tijdens de voordrachten wordt een buffet aangeboden.
NWC-accreditatle 3 punten. Aanmelden U kunt zich aanmelden door ondertekening van de eenmalige incassokaart voor een bedrag van f 75,-.
Beperkt aantal deelnemers Het aantal deelnemers is gelimiteerd tot 18 personen. Aanmelding geschiedt op volgorde van binnenkomst van het
machtigingskaartje. Annuleren Tot 2 dagen van tevoren wordtf 25,- in rekening gebracht, daarna bent u het gehele bedrag verschuldigd. Voor meer Informatie CVOI-bureau, Postbus 19192, 3501 DD Utrecht, tel.: 030-:234 50 01, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected], internet: www.cvoi.org
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
195
Card io Vasculair Onderwijs Instituut
Programma
CVOI
25 jaar Echoavonden (2001-2002) Met genoegen nodigen wij u uit voor de 25ste reeks echoavonden. Het vijfde lustrum is toch echt iets om even bij stil te staan. Het begon met een groepje enthousiastelingen die een rol papier ontvouwden om met elkaar te leren van wat men zag. Het is uitgegroeid tot een van de belangrijkste vormen van diagnostiek binnen de cardiologie, waar menig patient zijn leven aan te danken heeft. De echoavonden leerden u om te gaan met 2 DE, spectrale en kleurendoppler. Nog staan de nieuwe ontwikkelingen niet stil: weefseldoppler, contrastechocardiografie en driedimen-
sionale echocardiografie zijn ontwikke-
lngen die men nog niet algemeen toepast, maar die zeker hun plaats binnen de kliniek zullen krijgen. Het zijn modaliteiten die u in de toekomst zult gaan toepassen. Er is dan ook alle reden om deze avonden te blijven organiseren. Begonnen de cardiologen deze techniek toe te passen in de zorg, thans verrichten harfinctielaboranten veelal het onderzoek. Nederland schijnt hiermee een unieke plaats in te nemen vergeleken met
de ons omringende landen. Als gevolg van de verstrakking van de regelgeving binnen de zorg is er nu een erkend diploma echocardiografie voor hartfunctielaboranten in ontwikkeling. Aan deze ontwikkeling zal op de eerste avond aandacht worden geschonken. Het programma bevat verder punten die u herkent: zowel praktische toepassingen als nieuwe ontwikkelingen. Het gehele programma is erop gericht uw inzicht te vergroten en de zorg voor de patient te verbeteren. Ik hoop u dan ook weer te mogen verwelkomen in het nieuwe seizoen! A B.J.M. Delemarre, cursusleider.
Programma Echoavonden 2001-2002 Restaurant Hoog-Brabant, Utrecht Programmacommissle B.J.M. Delemarre, J.A.J. de Boo, E.C. Cheriex, 0. Kamp, P.A. van der Wouw
4 oktober 2001 Opening van het vijfde lustrum Echoavonden 'Waar staan we nu en waar gaan we naartoe?'
1 november 2001 Thema-avond: Diastolisch hartfalen
13 december 2001 Thema-avond: Stress echocardiografie: (E)motions 10 januarl 2002 Thema-avond: Rechtszijdig kleplijden 7 februarl 2002 Thema-avond: - Congenitale hartziekten - Tetralogie van Fallot
196
B.J.M. Delemarre
O.Kamp W. Jaarsma P.A. van der Wouw
P.G. Pieper J.P.M. Hamer
N.J. Elzenga F. Meyboom Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
CardioVasculair Onderwijs Instituut
7 maart 2002 Thema-avond: Acute echocardiografie
M.J.M. Cramer J.M. van Dantzig
4 april 2002 Thema-avond:
Systolische dysfimctie
L.H.B. Baur E.C. Cheriex
9 mel 2002 Nieuwe ontwikkelingen: Tissue Doppler imaging 3D-echo
J.H. Romkes F.J. ten Cate
Aanmelden U kunt zich aanmelden door ondertekening van de eenmalige incassokaart voor een bedrag van E 115,-.
Annuleren Tot 7 dagen van tevoren wordt f 25,- in rekening gebracht, daarna bent u het gehele bedrag verschuldigd. Voor meor Infonnatle CVOI-bureau Postbus 19192 3501 DD Utrecht Tel.: 030-234 50 01, fax: 030-234 50 02 E-mail: [email protected] Internet: www.cvoi.org
Adres website en e-mailadressen gewijzigd! www.cvoi. org [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
197
CardioVasculair Onderwijs Instituut
Cursusprogramma CVOI Datum 20 september 2001
28 september 2001 4 oktober 2001 12 oktober 2001
26-27 oktober 2001 1 november 2001
2 november 2001
8 november 2001 23 november 2001 30 november 2001 13 december 2001 14 december 2001
10 januari 2002 7 februari 2002 22 februari 2002 1 maart 2002
8 maart 2002 4 april 2002 12 april 2002
9 mei 2002
198
Titel/onderwerp/locatie Moleculaire Cardiologie Avonden Stadskasteel Oudaen, Utrecht 'Advanced cardiac life support' voor cardiologen i.o. Universitair Medisch Centrum Utrecht Iste Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht Boezemfibrilleren Gertrudis Kapel, Utrecht Najaarscongres NVVC Congrescentrum De Heerlickheijd, Ermelo 2de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht OpleidingsCursus Cardiologie: acute coronaire syndromen Congrescentrum De Heerlickheijd, Ermelo Elektrocardiografie Hotel Figi, Zeist Endotheelfunctie Hotel Figi, Zeist OpleidingsCursus Cardiologie: acute coronaire syndromen Congrescentrum De Heerlickheijd, Ermelo 3de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht Getting Research Into Practice: advanced cardiac imaging Gertrudis Kapel, Utrecht 4de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht 5de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht Automatische pacemaker Gertrudis Kapel, Utrecht 6de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht
Klepchirurgie Gertrudis Kapel, Utrecht 7de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht Coronaire fyrsiologie Gertrudis Kapel, Utrecht 8ste Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht
Cursusleider P.A.F.M. Doevendans
Accreditatie 3 punten
B.T.J. Meursing
8 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
H.J.G.M. Crijns
8 punten
Congrescommissie
12 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
J.C.A. Hoorntje
8 punten
H.J.J. Wellens
8 punten
W.H. van Gilst/A.A. Voors
8 punten
J.C.A. Hoorntje
8 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
E.E. van der Wall/ A.C. van Rossum
8 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
N.M. van Hemel
8 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
C.H. Peels/ L.H.B. Baur B.J.M. Delemarre
8 punten 2 punten
J.J. Piek/N.H.J. Pijls
8 punten
J.H. Romkes/F.J. ten Cate
2 punten
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
CardioVasculair Onderwijs Instituut
Overige symposia/cursussen geaccrediteerd door de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie Datum 4 september 2001 6-7 september 2001
9-14 september 2001
Titel/onderwerp/locatie Atypische klachten op de borst: een multidisciplinaire benadering De Coendersborg, Groningen NVIC dagen: Sepsis, trauma, inflammatie, infectie en voeding Nationaal Sport Centrum Papendal, Arnhem How to approach complex arrhythmias
Cursusleider
Accreditatie
R-O.B. Gans
4 punten
A.RH. van Zanten
16 punten
H.J.J. Wellens
30 punten
14 september 2001
La Napoule, Frankrijk 50 Years of cardiothoracic surgery in Leiden Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden
23-24 september 2001
Hedendaagse pacemakertherapie: H.J.G.M. Crijns supraventriculaire functiestoornissen en wat dan?
Boerhaave Commissie
8 punten 12 punten
Noorwegen
25 september 2001 27-29 september 2001 28 september 2001 28 september 2001
4-5 oktober 2001 5 oktober 2001
5 oktober 2001 10 oktober 2001 12 oktober 2001
31 oktober 2001 31 oktober-1 nov. 2001 2 november 2001
19-21 november 2001
26-30 november 2001
Bloedstolling en risicofactoren voor trombose J.W.N. Akkerman RAI, Amsterdam Advanced pacing in daily practice L.M. van Gelder
Reykjavik, IJsland Praktische echocardiografie VUMedisch Centrum, Amsterdam
8 punten 14 punten
0. Kamp
8 punten
lipidenverlagers en AII-antagonisten Huis ter Duin, Noordwijk IBISCUS-programma Rome, Italie
F.W.A. Verheugt
8 punten
D. van Kalkeren
12 punten
Echocursus 2001 Academisch Ziekenhuis Rotterdam Update symposium on vascular disease management Grand Hotel Karel V, Utrecht Afscheidssymposium P. Westerhof Hotel Figi, Zeist Morbus Ebstein Architectuurinstituut, Rotterdam 3de Mergelland Symposium: endotheel
F.J. ten Cate
8 punten
E.E. van der Wall
7 punten
J.H. Kirkels
8 punten
F.J. Meijboom
7 punten
P.A.F.M. Doevendans
3 punten
Evidence-based medicine met antithrombotica,
HotelJuliana, Valkenburg Pacemakertraining voor cardiologen i.o. Hotel Kasteel 't Kerckebosch, Zeist Congenitale aortaklep stenose UMC St. Radboud, Nijmegen Richtlijnen hartrevalidatie De Hartenark, Bilthoven Transthoracale echocardiografie Academisch Ziekenhuis Groningen
L.M. van Gelder
A.M. van Oort
16 punten 6 punten
A.M. Strijbis (NHS)
30 punten
J.P.M. Hamer
40 punten
29 november 2001
Genomics in cardiovascular disease Sint Gerlach, Maasticht
P.A.F.M. Doevendans
14 punten
1-2 maart 2002
Hedendaagse pacemakertherapie:
H.J.G.M. Crijns
12 punten
supraventriculaire functiestoornissen en wat dan?
Zurs, Oostenrijk Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
199
Nieuwsbrief
Van de secretaris Met groot leedwezen heeft het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie kennis genomen van het overlijden van haar oud-voorzitter prof. dr. E.O. Robles de Medina. Wij gedenken met veel respect en erkentelijkheid zijn aimabele persoonlijkheid, zijn grote bijdrage voor de Nederlandse cardiologie en zijn actieve betrokkenheid bij onze vereniging, het meest recentelijk als voorzitter van het Consilium Cardiologicum. Dr. M.J. de Boer, voorzitter NVVC. Dr. R.F. Visser, secretaris NVVC.
(3juli 2001)
NWC-bestuur Dr. M.J. de Boer, voorzitter. Prof. dr. E.E. van der Wall, vice-voorzitter. Dr. R.F. Visser, secretaris. W.M. Muijs van de Moer, thesaurier. NWC-bureau Mevrouw A. Veen-van Eck, office-manager. Postbus 19192, 3501 DD Utrecht. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Redactie Nieuwsbrief Dr. P.J.L.M. Bernink, voorzitter. Dr. M.G. Niemeyer, algemeen. Mw. A. Veen-van Eck, coordinatie. Dr. R.F. Visser, DB-zaken. Tel.: 030-234 50 00, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
Diagnose Behandeling Combinaties (DBC's) Aangezien er op het DBC-front momenteel veel in beweging is, was het de wens van de BeroepsBelangen Commissie een cardioloog te benoemen die zich speciaal met deze materie zou gaan bezighouden. Hoewel het bestuur deze wens steunt en volledig had geaccordeerd, bleek dat het niet mogelijk was hiervoor een cardioloog te vinden. Besloten is nu een brede commissie te benoemen die de materie begeleidt. Deze commissie bestaat uit de heren De Boer, Brons, Bucx, Bijl, De Kluiver, Muijs van de Moer, Remkes en G. Veen. Bij de eerste vergadering is een adviseur aanwezig geweest, de heer P. Bruijs van het bureau Price Waterhouse Coopers. Zijn bijdrage is als zeer waardevol ervaren. De specifieke wensen van de interventiecentra hebben inmiddels geleid tot een aanvullende lijst.
logicum zorgen over plannen van minister Borst om de medische opleiding ingrijpend te veranderen. Zo zou al tijdens de initiele opleiding tot arts begonnen kunnen worden met een vervolgopleiding en zouden HBOopgeleide beroepsbeoefenaren (verpleegkundigen ofparamedici) met een speciale post-HBO-opleiding gekwalificeerd kunnen worden voor bepaalde geneeskundige handelingen. Verder zou een gefaseerde differentiatie plaats moeten vinden in de specialistische opleiding tot klinisch basisspecialist (eerste fase), klinisch specialist op algemeen niveau (tweede fase) en klinisch superspecialist (derde fase).
Medische opleiding Het Dagelijks Bestuur maakt zich met de leden van het Consilium Cardio-
Bezoek ministerie De voorzitter en de secretaris (van de NVVC) vergaderden op 22 mei jl. op
het ministerie van VWS over de wachttijden voor openhartoperaties en PTCA's. Daarbij waren vertegenwoordigers van de NVT (Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie), ZN (Zorgverzekeraars Nederland), Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Inspectie aanwezig. Het grootste knelpunt bleek het tekort aan operatieassistenten en intensive-care-verpleegkundigen.
Bezoek prof. Simoons aan DB Prof. dr. M.L. Simoons (voorzitter van de ESC) was op bezoek bij het Dagelijks Bestuur van de NVVC. Hij breekt een lans voor meer actieve participatie van Nederlandse cardiologen in werkgroepen van de ESC. Hij gaf een toelichting op Euro Heart Survey, een project waarbij klinieken hun medische output toetsen aan richtlijnen. Op het najaarscongres zal hij de Wenckebach lecture houden, waarin ongetwijfeld veel over de cardiologische perspectieven in Europees verband aan de orde zal komen. WCN De relatie tussen NWC en WCN is besproken binnen het DB; het DB vindt duidelijkheid en een nader uit te werken vorm van samenwerking van groot belang.
Commissies/werkgroepen Met de voorzitters van de diverse commissies/werkgroepen zulien weer afspraken worden gemaakt om van gedachten te wisselen over de ontwikkelingen en eventuele problemen; dit aan de hand van een beknopt jaarverslag van de werkgroep/commissie en plannen voor het komende jaar. Dr. R.F. Visser.
186
Cursus stralingsbescherming Het bestuur wil u er nogmaals op wijzen
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
dat het in oktober nog twee keer mogelijk is middels de speciale driedaagse cursus het examen 'Stralingsbescherming voor medische specialisten' (SB-niveau 4a) te volgen. Deze twee cursussen zullen plaatsvinden op de volgende data en locaties: - 10-12 oktober 2001 in De Lutte (Twente); - 17-19 oktober 2001 in Wassenaar. Na deze 'inhaalactie' blijft het alleen nog mogelijk het niveau-4-diploma te behalen via de reguliere achtdaagse cursus in Leiden, die ten minste twee keer per jaar wordt georganiseerd. De driedaagse cursus is geaccrediteerd door het CVOI en de Commissie Kwaliteit van de NVVC met 40 punten.
Aanmelding/informatie Bij het IRS-cursussecretariaat kunnen aanmeldingsformulieren worden aangevraagd. Ook is het mogelijk via de website van het instituut een inschrijfformulier in te vullen (www.irscursus.nl). De cursuskosten (incl. cursusmateriaal, lunches en examengeld) bedragen f 1500,- per deelnemer. - Inschrijving geschiedt op volgorde van binnenkomst en is definitief na ontvangst van het cursusgeld. - Diegenen die zich inmiddels bij het NVVC-bureau hebben aangemeld als belangstellenden voor deze verkorte inhaalcursus krijgen een inschrijfformulier toegestuurd. - Voor informatie kunt u zich wenden tot: drs. S. van Dullemen, hoofd cursussen IRS, e-mail: irs_curs@ irs.leiden univ.nl; tel.: 071-527 65 23. Website: www.irscursus.nl ESC 2001
Tijdens het congres van de European Society of Cardiology, dat dit jaar van 1 tot en met 5 september 2001 in Stockholm zal worden gehouden, zal de
bezocht satellietsymposium op de donderdagmiddag, met de titel: 'Klinische problemen bij het gebruik van antithrombotica in de dageijkse praktijk', onder voorzitterschap van de collega's Verheugt en Funke Kupper. Achtereenvolgens gaven de collega's Verheugt, Roos-Hesselink en De Wmter hun uitstekende presentaties. 's Avonds was er een leerzaam en genoeglijk diner met discussie over het thema 'Roken en een verhoogd cholesterol. Wel of niet behandelen?', onder leiding van collega Michels.
Stand tijdens ESC-congres.
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie wederom met een stand/ hospitality desk aanwezig zijn. De stand is een gezamenlijk initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie, het Cardiovasculair Onderwijs Instituut en de Vereniging Werkgroep Cardiologische Centra Nederland. Behalve informatie over deze instituten worden bescheiden horecafaciliteiten aangeboden, alsmede enige Nederlandse kranten. U kunt de stand vinden in hal B onder standnummer B03-19, tegenover de ESC-stand. U bent hier van harte welkom! Voorjaarscongres 2001 Op vrijdag 27 april jl. vond het Voorjaarscongres van de NVVC plaats in het Kurhaus te Scheveningen. Na enkele jaren te hebben rondgezworven van de ene locatie naar de andere, zijn we in ieder geval de komende jaren vaste gast in het Kurhaus. Het afgelopen Voorjaarscongres werd voorafgegaan door een uitstekend
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Inschrijfbalie NVVC-Voorjaarscongres. Het Voorjaarscongres begon met een drietal parallelsessies van elk zes orale presentaties: myocardinfarct/interventie, elektrofysiologie en cardiovasculaire beeldvorming. Door de verheugend grote belangstelling was er een tekort aan zitplaatsen. Hier zal in de toekomst meer aandacht aan worden besteed. Vervolgens werden in de Jacob Pronkzaal, na een inleiding door collega Bernink, voorzitter van de Werkgroep Acute Coronaire Syndromen, de richtlijnen Acute Coronaire Syndromen gepresenteerd door de voorzitters van de beide ad-hocwerkgroepen (ST-elevatie en non-ST-elevatie), de collega's Bar en De Winter. Aansluitend vond een discussie plaats, die voor sommigen nog wat
187
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuws brief
dieper had gemogen en nog wat langer had mogen duren. Met name de consequenties van de richtlijnen voor de kleinere ziekenhuizen bleven onderbelicht. Er werd gemeld dat de conceptrichtlijnen op de website van de vereniging (www.cardiologie.nl) zouden worden geplaatst, waarna de discussie zou kunnen worden voortgezet. De ochtend werd afgesloten met de voordracht van de drie genomineerden voor de Einthoven Dissertatie Prijzen 2001, ingeleid door collega Wellens, voorzitter van de jury. Nadat de stemmen waren uitgebracht, werd begonnen met de lunch en werden de posters bekeken. De middagsessie werd gestart met een voordracht door de heer F. van Lemmen, director clinical research van Sanofi-Synthelabo, sponsor van de Einthoven Dissertatie Prijzen. De bekendmaking van de prijswinnaars werd vervolgens verricht door collega Verheugt, voorzitter van de NVVC. De prijswinnaars waren: - Iste prijs: dr. M. Groenink te Leiden met: 'The Marfan aorta: morphology, growth and functional properties'.
-
-
Hierna volgde de Algemene Ledenvergadering. Na de opening door de voorzitter volgde een 'In memoriam F.J. Reijsoo', uitgesproken door collega M. Quere en een 'in memoriam G.A.C. Bosch', uitgesproken door F.W.A. Verheugt (zie pagina 190). De voorzitter deed vervolgens de volgende mededelingen: Alkmaar: de ingeslagen weg wordt vervolgd. Website: een overzicht van de voorgeschiedenis en het standpunt van het bestuur. Holland Heart House: gezien de importantie van het project zal een schriftelijke enquete onder de leden volgen. IC-bouwmaatstaven: de NVVC staat op het voortbestaan van de 'coronary care' in de ziekenhuizen en heeft dit middels een brief aan het College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen kenbaar gemaakt. Project ABC4Care: breedbandintemetproject: waarbij 'teleguiding', teleconsultatie en 'teleteaching' tussen de centra mogelijk zal worden. Cursus 'Advanced cardiac live -
-
-
-
Uitreiking Einthoven Dissertatie Prijs 2001. Prof. dr. F.W.A. Verheugt overhandigt dr. M. Groenink de eerste prijs. 188
2de prijs: dr. A.J.M. Oude Ophuis te Nijmegen met: 'Strategies of coronary reperfuision in acute myocardial infarction for patients admitted to hospitals without angioplasty facilities'. 3de prijs: dr. C.M.M. Timmermans te Maastricht met: 'New insights in the electrical treatment of atrial fibrillation. The atrial defibrillator'.
-
support' voor jongere assistenten, om hen zo vroeg mogelijk vertrouwd te maken met advanced cardiac live support. - Rapport van de tijdelijke adviescommissie Kennisinfrastructuur Genomics. Dit is een gesubsidieerd onderzoeksproject waarin echter bij de advisering hart- en vaatziekten ontbreken. Derhalve is een motie opgesteld. De notulen van de vorige Algemene Ledenvergadering leverden geen bijzonderheden op. Vervolgens kwamen de verslagen van diverse commissies aan bod. Collega Bucx namens de BBC, waarbij met name de DBC's aandacht kregen. Collega Molhoek namens de Commissie Behoefteraming en Opleidingscapaciteit gaf een update van de huidige stand van zaken. Collega Funke Kiipper van de Commissie Kwaliteit liet weten dat de visitaties op schema zijn. Collega Michels gaf namens het CVOI een financieel overzicht. Op voorspraak van de kascommissie verleende de Algemene Ledenvergadering de thesaurier decharge over het jaar 2000. De richtlijn congenitale cardiologie werd zonder commentaar vastgesteld. De richtlijn wordt opgenomen op de website van de NVVC: www.cardiologie.nl. Collega Bernink presenteerde de Jaarrekening 2000 en kon vaststellen dat de financiee positie van de vereniging gezond is. Ten slotte kon hij voor de laatste maal een nieuwe begroting presenteren die goed werd ontvangen. Collega Jambroes memoreerde het feit dat de begroting een dusdanige omvang had aangenomen dat een een-
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuws brief
de conclusie dat dit niet het geval zou
voudige accountantsverklaring en een controle door de kascommissie, hoe zorgvuldig ook uitgevoerd, mogelijk niet meer voldoende waren en dat naar een uitgebreidere vorm van controle zou moeten worden overgegaan. Door het bestuur werd dit beaamd. Vanaf 2001 zal dit ter hand worden genomen.
zijn.
De voorzitter, collega Verheugt, verraste daarna collega Wellens met het erelidmaatschap van de vereniging voor zijn verdiensten voor de NVVC. Dr. M.J. de Boer wordt op het Voorjaarscongres tot voorzitter van de NVVC benoemd. Dr. P.J.LM. Bernink overhandigtprof. dr. J.H. Kingma de erepenning.
Prof. dr. H.J.J. Wellens wordt benoemd tot erelid van de NVVC.
Hiermee heeft de NVVC de volgende ereleden: - Dr. A.P.M. Verheugt (t 1987) - Prof. dr. J. Nieveen (t 1990) - Prof. dr. H.A. Snellen (t 1998) - Prof. dr. F.L. Meijler - Jhr. dr. J. de Beijer - Dr. E. Dekker - H.J.M. Dohmen - Prof. dr. A.G. Brom - Prof. dr. N.M. van Hemel - Prof. dr. P.G. Hugenholtz - Prof. dr. W.J. Kolff - Prof. dr. H.J.J. Wellens Direct hierna ontving collega Kingma, voor zijn verdiensten met betrekking tot het CVOI en daarmee de NVVC, de
erepenning van de vereniging uit handen van collega Bernink. Hiermee zijn de volgende NVVCleden in het bezit van een erepenning: - Prof. dr. C.L.C. van Nieuwenhuizen
(t 1988)
Dr. A.P.M. Verheugt (t 1987) Prof. dr. E.E. van der Wall Prof. dr. KI. Lie Dr. KM. Schuilenburg G.P. Molhoek - Prof. dr. J.H. Kingma
-
Als een na laatste punt stond de bestuurswisseling op de agenda. De nieuwe voorzitter, M.J. de Boer, dankte de scheidend voorzitter, F.W.A. Verheugt, voor de meer dan voortreffelijke wijze waarop hij de vereniging jarenlang leiding heeft gegeven. Hij vroeg zich af of het contrast tussen de geboorteplaatsen van beiden (Amsterdam en Delfzijl) ook tot uiting zou komen in de wijze waarop aan de vereniging leiding gegeven zou worden, maar hij kwam in dezelfde ademteug tot
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Verheugt gaf in zijn afscheidswoorden aan dat hij met zeer veel plezier de vier jaar (inkomend) voorzitterschap had uitgevoerd. Hij dacht de komende tijd de intensieve contacten met de bestuurders te zullen missen, maar was er tegelijkertijd van overtuigd dat zijn opvolger de klus perfect zou klaren. Hiema was de beurt aan W.M. Muijs van de Moer om de scheidend thesaurier, P.J.L.M. Bernink, te bedanken, hetgeen hij vol overgave deed. De vereniging is in de afgelopen vijf jaar een 'multinational' geworden en er hebben zich in die periode nog vele andere omwentelingen voorgedaan. Muijs van de Moer gaf aan het voordeel te hebben op de schouders van reuzen te mogen staan waardoor hij verder kan kijken, dit tot groot voordeel van de vereniging. Bernink dankte het bestuur voor de wijze waarop hij de ideeen van het toenmalige bestuur mocht uitvoeren. De kern van het succes waren en zijn de leden van de NVVC. Zij zijn een kostbaar bezit waar verstandig en zorgvuldig mee omgegaan dient te worden. Hij feliciteerde de NVVC met zijn opvolger 189
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Muijs van de Moer en met de nieuwe inkomend voorzitter Van der Wall. Als laatste agendapunt werden de nieuwe leden van de NVVC bekendgemaakt, die met een hartelijk applaus werden verwelkomd.
In memoriam Ap Bosch Op 15 april jl. overleed Ap Bosch, het oudste nog in leven zijnde lid van onze vereniging, op
Website cardiologie.nl
Hot item: discussie rond het reclamebesluit.
De eerste daad van de nieuwe voorzitter was vervolgens het uitnodigen van Bemink, voorzitter van de hoofdredactie van de website www.cardiologie.nl om de nieuwe site te presenteren, die dat vervolgens met veel enthousiasme deed. Na de theepauze werden de posterprijzen uitgereikt door de kersverse voorzitter, M.J. de Boer. Iste prijs: mevrouw S.C. Verduyn, Maastricht (poster 36). 2de prijs: mevrouw A.E. Borger van der Burg, Leiden (poster 25). 3de prijs: de heer J.P. Ottervanger, Zwolle (poster 8). Opgemerkt dient te worden dat de situering van de posters niet ideaal was. Hierdoor kregen ze niet de aandacht die ze verdienden. Volgend jaar zal hier meer aandacht aan worden gegeven. Als sluitstuk was er het hot item: 'Geneesmiddelenbesluit - zegen oframp'. Onder de stimulerende en bekwame leiding van collega R van Nieuwenhuizen, duelleerden de heer H. ter Steege, Inspecteur voor de Gezondheidszorg, en mw. D.M. Dols, director
clinical research/director PR and communications bij AstraZeneca met elkaar. Het bleek al spoedig dat de heer Ter Steege het niet alleen moeilijk had met mw. Dols, maar ook met het gehele cardiologische auditorium. Een verhelderende ervaring, waarbij het eenieder duidelijk is geworden waar de Inspectie de piketpaaltjes heeft geslagen.
190
88-jarige leeffijd. Ap Bosch vestigde zich als een van de eerste cardiologen in Nederland in 1942 in Amsterdam en had een praktijk aan de Van Baerlestraat alsmede in het Juliana Ziekenhuis. Hij had vele patienten in zijn eenmans-praktijk. Ap Bosch trad toe tot het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie in 1950 en was penningmeester van het bestuur van 1950 tot 1954. In 1977 ging hij met pensioen vanuit het Juliana Ziekenhuis, dat kort daarna ook werd gesloten. Zijn hoge vitaliteit en inzet voor zijn patienten maakten het mogelijk dat hij tot op hoge leeftijd nog patienten zag. Hij sloot zijn praktijk in 1987 en heeft dus in totaal 45 jaar zijn bijdrage geleverd aan de cardiologie in Amsterdam. Wij gedenken in Ap Bosch een hardwerkende, vriendelijke en vooral overtuigde cardioloog, aan wie de vereniging dank is verschuldigd voor zijn bestuurlijke activiteiten in het begin van de jaren vijffig. Prof. dr. F. W.A. Verheugt.
Een leerzaam, interessant en zeergoed bezocht Voorjaarscongres.
In memoriam drs. F.J. Reljsoo, cardioloog Ferdinand Reijsoo werd op 20 april 1944 geboren in Enschede. Hij begon in 1974 zijn carriere als assistent Interne Geneeskunde te Enschede en hij werd door wijlen collega Visser geinspireerd om de opleiding cardiologie te volgen. Hij werd
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
door prof. Bruschke opgeleid in het St. Antonius Ziekenhuis te Utrecht van 1976 tot 1979. Na een kortdurende waarneming in Haarlem, startte hij in 1980 in het toenmalige Diaconessenhuis te Leeuwarden zijn praktijk als cardioloog. Ferdinand Reijsoo was een doener, die de cardiologie een warm hart toedroeg. Hij was in die tijd kwartiermaker voor de cardiologie in Friesland. Als recht-
geaarde
'anto-
niaan' was hij ervan overtuigd dat alleen een cardioloog de cardiologie zou kunnen bedrijven. Vanuit de diversiteit van aanpak van de klinische vraagstukken, hetgeen toentertijd op grond van de veelal solistische aanpak van specialisten de benadering was, zette hij het opschonen van het cardiologische beleid in. Zo heeft hij een belangrijke rol gespeeld in het opzetten van de hartbewaking, alsmede bij het implementeren van de hartkatheterisatie in Leeuwarden. In 1990 werd de maatschap Cardiologie opgericht en in 1997 werd de cardiologie geconcentreerd in Medisch Centrum Leeuwarden, locatie Zuid. Ferdinand Reijsoo was trots op het bereikte resultaat, nu eindelijk de maatschap Cardiologie op sterkte was en op een locatie kon gaan werken. Wie Ferdinand Reijsoo kent, kent ook Josee Reijsoo, die sinds de periode in Enschede aan zijn zijde stond. Het was al in deze tijd dat zij de eerste strijd in hun prive-leven moesten aangaan, omdat Josee ernstig ziek werd. Deze strijd kwamen zij getweeen te boven. In 1996 moest hij zelf zijn werkzaamheden wegens ernstige gezond-
heidsproblemen neerleggen. In 1997 moest hij zijn beroep als cardioloog definitief beeindigen. Er begon een nieuwe strijd, die bijna vijfjaar duurde, nu tegen darmkanker. Hij vocht hiertegen op een wijze die respect afdwong. Zijn inzet was de gouden medaille, zoals hij dat zelf noemde. Tussen alle medische eliende door, drapeerde hij zijn prive-leven alsof er niets aan de hand was. Hij wist hiermee de kwaliteit van het leven vast te houden. Ferdinand bleef de vergadering van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie bezoeken en hij bleef bestuurlijke taken in het ziekenhuis vervullen. Hij tenniste nog tot enkele weken voor zijn overlijden. Als fervent wielrenner fietste hij ook tijdens zijn ziekteperiode voor de elfde maal de Friese Elfsteden Fietstocht van 220 km. Nog plotseling, na een intenser ziekbed van twee weken, overleed Ferdinand Reijsoo op 20 februari 2001. Toen hij onverwacht een dag voor zijn overlijden een opleving kreeg, waarover ik enthousiast was, en hem toesprak als oude strijdmakker, maakte hij de opmerking: 'old soldiers never die'. Ferdinand ten voeten uit. Wij wensen Josee, aan wie hij zo was verknocht, alle sterkte toe.
speciaal bestemd voor de echolaborant(e). Ook arts-assistent-cardiologen en cardiologen die zelfstandig transthoracaal echocardiografisch onderzoek doen, zijn van harte uitgenodigd. De bijeenkomst vindt plaats op vrijdag 28 september van 9.00 tot 17.00 uur in het VU Medisch Centrum te Amsterdam. De cursus heeft een sterk praktisch karakter. Diverse experts op deelgebieden binnen de klinische echocardiografie leveren hun deskundige bijdrage aan dit leerprogramma, dat parallel wordt ontwikkeld aan de LOI-cursus (bestemdvoor de toekomstige echolaborant). Een entreetoets (zonder consequenties!) zal worden afgenomen aan het begin van de cursus. Deze wordt aan het einde herhaald, om zo het leereffect te kunnen tonen. Op het ochtendprogramma staan korte inleidende voordrachten met thema's als: 'Hoe onderzoek ik de mitralisklep, de aortaklep en de systolische en diastolische linkerventrikelfunctie?' In de middag worden deze thema's verder uitgewerkt in een drietal workshops, waarbij een expert de acquisitie en de analyse door middel van beeldmateriaal zal toelichten. Wij hopen u een leerzaam en praktisch programma aan te kunnen bieden, toegespitst op de hedendaagse transthoracale echocardiografie. De cursus is beperkt tot 100 deelnemers en intekening zal plaatsvinden op volgorde van
inschrijving. Dr. 0. Kamp, cardioloog, secretaris Werkgroep Echocardiografie.
M. Que're, cardioloog.
Kandidaatleden Cursus 'Praktische echocardiografle' De Werkgroep Echocardiografie van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie organiseert dit jaar voor het eerst de cursus 'Praktische echocardiografie',
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
-
L.F. Veenstra, agio in hetAcademisch
-
Mw. S.J. Stembert, productmanager
Ziekenhuis Maastricht;
bij Boehringer Ingelheim; 191
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuwsbrief
Dr. K.M. Akkerhuis, agio in het Academisch Ziekenhuis Rotterdam Dijkzigt; M.A. Brouwer, arts-onderzoeker in het Universitair Medisch Centrum St. Radboud, Nijmegen; J.A. Ellis, agnio in het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein;
- Mw. A.H.M. Jansen, agio in het Catharina Ziekenhuis te Eindhoven; - RF.J.M. Geuskens, cardioloog in 't Lange Land Ziekenhuis te Zoetermeer; - IA. Kuiper, agio in het Academisch Ziekenhuis Maastricht; - G.J. Nollen, arts-assistent in hetAMC
Cursus 'Praktische echocardiografle' vrijdag 28 september 2001, 9.00-17.00 uur VU Medisch Centrum, Amsterdam, collegezaal I Programma 09.15-09.30 uur 09.30-10.00 uur 10.00-10.30 uur 10.30-11.00 uur
11.00-11.15 uur 11.15-11.45 uur 11.45-12.15 uur
12.15-13.15 uur 13.15-16.00 uur 13.15-14.00 uur 14.15-15.00 uur 15.15-16.00 uur 16.30-17.00 uur
Voorzitters: 0. Kamp, B.J.M. Delemarre Ontvangst Entreetoets: diastolische fimctie en dysfimctie Dr. F. ten Cate, cardioloog, Academisch Ziekenhuis Dijkzigt te Rotterdam Anatomie mitraliskiep B.J.M. Delemarre, cardioloog, Ziekenhuis Leijenburg te Den Haag Kwantificatie mitralisinsufficientie Dr. J.H. Romkes, cardioloog, Academisch Medisch Centrum te Amsterdam Koffie-/theepauze Kwantificatie aorta-insufficientie Dr. J.M. van Dantzig, cardioloog, Catharina Ziekenhuis te Eindhoven Beeldvorming infarct: hoe en wanneer? Dr. 0. Kamp, cardioloog, VU Medisch Centrum te Amsterdam Lunch Workshops op drie verschillende locaties binnen het VU Medisch Centrum, eenieder rouleert en participeert. Diastolische fimctie Dr. J.P.M. Hamer en dr. P.G. Pieper, cardiologen, Academisch Ziekenhuis Groningen De mitralisklep Dr. J.M. van Dantzig, cardioloog, Catharina Ziekenhuis te Eindhoven De aortaklep Dr. L.H.B. Baur, cardioloog, Atrium Medisch Centrum te Heerlen Afsluitende toets en evaluatie
Voor informatie kunt u zich wenden tot het secretariaat cardiologie van het VU Medisch Centrum, tel.: 020-444 22 44.
192
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
Nieuws brief
te Amsterdam;
J.P. van Lennep, agnio in het OLVG te Amsterdam; H.H.D. Idzerda, agio in het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein; Mw. S.M. Roeffel, cardioloog in het Eemland Ziekenhuis te Amersfoort; J.R. Folkeringa, agnio in het St. Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam; K. Nieman, promovendus in het Thoraxcentrum Rotterdam; Mw. A. Lorsheyd, arts-assistent in
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
het Eemland Ziekenhuis te Amersfoort; F.G.M.H. van Asperdt, cardioloog in het Elkerliek Ziekenhuis te Helmond; A.I. Sieders, agio, Ziekenhuis Leyenburg te Den Haag; J.G.P. Wassing, agio in het lJsselland Ziekenhuis te Capelle aan de IJssel; Mw. N. Colman, arts-onderzoeker in het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam.
Wetenschappelijk Najaarscongres Nederlandse Vereniging Voor Cardiologie 26-27 oktober 2001 in 'De Heerlickhei4d van Ermelo' te Ermelo De abstracts voor het congres dienen uiterlijk woensdag 15 augustus 2001 op het NVVC-bureau ontvangen te zijn. Zie voor instructies en formulieren: www.cardiologie.nl Het programma bestaat uit de volgende onderdelen: de algemene ledenvergadering, de richtlijnbespreking (conceptrichtlijn Harifalen), de Holland Hotline, de abstractsessies en posters en de uitreiking van de Vasculaire Biologieprijs. Op donderdagmiddag 25 oktober wordt in samenwerking met de hoofdsponsor van het congres, Bristol-Myers Squibb, een symposium georganiseerd over de nieuwste inzichten op het gebied van mitralisklepinsufficientie, aortaklepinsufficientie en aortaklepstenose, gevolgd door een diner en de mogelijkheid tot ovemachting. Details over de exacte inhoud en accreditering van het satellietsymposium volgen. Met ingang van 1 januari 1998 is de plansponsoring van de NVVC in werking getreden. De NVVC is deze firma's zeer erkentelijk voor de structurele steun die zij hiermee de vereniging bieden. -
-
-
-
Astra Zeneca Aventis Pharma Bayer B.V. Boehringer Ingelheim B.V. Bristol-Myers Squibb B.V. Byk Nederland B.V. Cordis B.V./Johnson & Johnson Company Eli Lilly Nederland B.V. Guidant Europe
-
-
-
-
-
Holland Medical B.V. Medtronic B.V. Merck Sharp & Dohme B.V. Novartis Pharma B.V. Pfizer B.V. Philips Nederland B.V., Medical Systems Roche Nederland B.V. Sanofi-Synthelabo B.V. Schering-Plough B.V.
Netherlands Heart Journal, Volume 9, Number 4/5, August 20011
Servier Nederland B.V. Terumo Benelux B.V. Tramedico B.V. Van den Bergh Nederland Yamanouchi Pharma B.V.
193
Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland
Nieuwsbrief
Begeleidingscommissie Hartinterventies Nederland Wachtlijstinventarisatie PTCA en hartoperaties - augustus 2001
Dr K. T. Koch, secretaris BHN, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Ziekenhuis AMC Amphia Antonius AZM AZN AZG AZVU Catharina Dijkzigt LUMC OLVG UMCU Weezenlanden Totaal
Voorspelde wachttijd PTCA in maanden
Mediane wachttiljd PTCA in maanden
0,75
0,75
>1
1,5
0,75
1 2 2 2 2 1 1,5 2 3
0,5 1,5 1,5 1,5 0,75 0,75 1 1,5 1
Aantal patienten op de PTCA-wachtlijst totaal >2 maanden >3 maanden 35 0 0 69 26 47 70 45 68 70 43 40 60 83 656
0 0 0 10 1 6 0 0 0 0 14 31
0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1
NB: ? = niet opgegeven, informatie over wachttijden te verkrijgen bij het desbetreffende ziekenhuis.
Ziekenhuis
AMC Amphia Antonius AZM AZN AZG AZVU Catharina Dijkzigt LUMC OLVG
Voorspelde wachttijd hartoperaties in maanden
Mediane wachttijd Aantal patienten op de hartoperatie-wachtlljst >2 maanden hartoperaties in maanden totaal >3 maanden
1,75
1,25
3 5 4
3,5
1,5 2 1,5 2 1 1,5 1,5 2
6
3,5
4,5 1,5 2,5 4
1,6
1,8
UMCU
3,5
2
Weezenlanden Totaal
6
2,5
194
85 188 353 112 173 40 75 167 78 210 60 142 260 1943
18 46 176 36 25 10 19 29 41 102
10 10 119 22 22 5 6 12 15 70
0
0
45 134 681
23 96 410
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
Cardio Vasculair Onderwijs Instituut
Programma
CVOI
Moleculaire Cardiologle Avonden 2001: Hartfalen Het lijkt soms of de aandacht voor hartfalen de andere aandachtsgebieden binnen de cardiologie aan het verdringen is. Daar zijn enkele goede redenen voor. Allereerst zijn er belangrijke ontwikkelingen op het gebied van de diagnostiek. Bij 20% van de patienten met een gedilateerde cardiomyopathie lijkt de oorzaak genetisch te zijn. De mogelijkheden om dit te onderzoeken zijn sterk in ontwikkeling en maandelijks worden nieuwe mutaties ontdekt ('genetics'). We hebben allemaal patienten die lange tijd een goede linkerkamerfunctie behouden ondanks emstig coronair lijden, infarct oflang bestaande
hypertensie. Welke veranderingen in het hartspierweefsel zijn belangrijk voor decompensatie? Ook hier kan door te kijken naar veranderingen in genactiviteit Dr. H.R. Michels, directeur, cardioloog. Mw. N.M. Panhuyzen-Goedkoop, co6rdinator, cardioloog. Mw. K.B. Schick, office manager. CVOI-bureau, Postbus 19192, 3501 DD Utrecht, tel.: 030-234 50 01, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected]
een verklaring gevonden worden voor de pathofysiologie van hartfalen ('genomics'). Zowel het ontdekken van een gen en de mutatie als het ontrafelen van decompensatie geeft nieuwe inzichten in de ziekte. De uitdaging is om deze nieuwe informatie om te zetten in een aangepaste behandeling. Het doel van de cursus is om inzicht te geven in de rol van 'genetics' en 'genomics' bij de diag-nostiek, pathofysiologie en behandeling van hartfalen. Hierbij zal de aandacht vooral liggen bij de mens met af en toe een zijstapje naar diermodellen. Belangrijk is het informele open karakter van deze avonden. E
P.A.F.M. Doevendans, cursusleider.
Programma Stadskasteel Oudaen, Utrecht Donderdag 20 september 2001 Therapie 1. Genetische modellen van pompfalen 2. Gentherapie 3. Farmacogenetics
L.J. de Wmdt P.A.F.M. Doevendans R de Boer
De aanvangstijd is 19.00 uur en de eindtijd 22.00 uur. Tijdens de voordrachten wordt een buffet aangeboden.
NWC-accreditatle 3 punten. Aanmelden U kunt zich aanmelden door ondertekening van de eenmalige incassokaart voor een bedrag van f 75,-.
Beperkt aantal deelnemers Het aantal deelnemers is gelimiteerd tot 18 personen. Aanmelding geschiedt op volgorde van binnenkomst van het
machtigingskaartje. Annuleren Tot 2 dagen van tevoren wordtf 25,- in rekening gebracht, daarna bent u het gehele bedrag verschuldigd. Voor meer Informatie CVOI-bureau, Postbus 19192, 3501 DD Utrecht, tel.: 030-:234 50 01, fax: 030-234 50 02, e-mail: [email protected], internet: www.cvoi.org
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
195
Card io Vasculair Onderwijs Instituut
Programma
CVOI
25 jaar Echoavonden (2001-2002) Met genoegen nodigen wij u uit voor de 25ste reeks echoavonden. Het vijfde lustrum is toch echt iets om even bij stil te staan. Het begon met een groepje enthousiastelingen die een rol papier ontvouwden om met elkaar te leren van wat men zag. Het is uitgegroeid tot een van de belangrijkste vormen van diagnostiek binnen de cardiologie, waar menig patient zijn leven aan te danken heeft. De echoavonden leerden u om te gaan met 2 DE, spectrale en kleurendoppler. Nog staan de nieuwe ontwikkelingen niet stil: weefseldoppler, contrastechocardiografie en driedimen-
sionale echocardiografie zijn ontwikke-
lngen die men nog niet algemeen toepast, maar die zeker hun plaats binnen de kliniek zullen krijgen. Het zijn modaliteiten die u in de toekomst zult gaan toepassen. Er is dan ook alle reden om deze avonden te blijven organiseren. Begonnen de cardiologen deze techniek toe te passen in de zorg, thans verrichten harfinctielaboranten veelal het onderzoek. Nederland schijnt hiermee een unieke plaats in te nemen vergeleken met
de ons omringende landen. Als gevolg van de verstrakking van de regelgeving binnen de zorg is er nu een erkend diploma echocardiografie voor hartfunctielaboranten in ontwikkeling. Aan deze ontwikkeling zal op de eerste avond aandacht worden geschonken. Het programma bevat verder punten die u herkent: zowel praktische toepassingen als nieuwe ontwikkelingen. Het gehele programma is erop gericht uw inzicht te vergroten en de zorg voor de patient te verbeteren. Ik hoop u dan ook weer te mogen verwelkomen in het nieuwe seizoen! A B.J.M. Delemarre, cursusleider.
Programma Echoavonden 2001-2002 Restaurant Hoog-Brabant, Utrecht Programmacommissle B.J.M. Delemarre, J.A.J. de Boo, E.C. Cheriex, 0. Kamp, P.A. van der Wouw
4 oktober 2001 Opening van het vijfde lustrum Echoavonden 'Waar staan we nu en waar gaan we naartoe?'
1 november 2001 Thema-avond: Diastolisch hartfalen
13 december 2001 Thema-avond: Stress echocardiografie: (E)motions 10 januarl 2002 Thema-avond: Rechtszijdig kleplijden 7 februarl 2002 Thema-avond: - Congenitale hartziekten - Tetralogie van Fallot
196
B.J.M. Delemarre
O.Kamp W. Jaarsma P.A. van der Wouw
P.G. Pieper J.P.M. Hamer
N.J. Elzenga F. Meyboom Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
CardioVasculair Onderwijs Instituut
7 maart 2002 Thema-avond: Acute echocardiografie
M.J.M. Cramer J.M. van Dantzig
4 april 2002 Thema-avond:
Systolische dysfimctie
L.H.B. Baur E.C. Cheriex
9 mel 2002 Nieuwe ontwikkelingen: Tissue Doppler imaging 3D-echo
J.H. Romkes F.J. ten Cate
Aanmelden U kunt zich aanmelden door ondertekening van de eenmalige incassokaart voor een bedrag van E 115,-.
Annuleren Tot 7 dagen van tevoren wordt f 25,- in rekening gebracht, daarna bent u het gehele bedrag verschuldigd. Voor meor Infonnatle CVOI-bureau Postbus 19192 3501 DD Utrecht Tel.: 030-234 50 01, fax: 030-234 50 02 E-mail: [email protected] Internet: www.cvoi.org
Adres website en e-mailadressen gewijzigd! www.cvoi. org [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
197
CardioVasculair Onderwijs Instituut
Cursusprogramma CVOI Datum 20 september 2001
28 september 2001 4 oktober 2001 12 oktober 2001
26-27 oktober 2001 1 november 2001
2 november 2001
8 november 2001 23 november 2001 30 november 2001 13 december 2001 14 december 2001
10 januari 2002 7 februari 2002 22 februari 2002 1 maart 2002
8 maart 2002 4 april 2002 12 april 2002
9 mei 2002
198
Titel/onderwerp/locatie Moleculaire Cardiologie Avonden Stadskasteel Oudaen, Utrecht 'Advanced cardiac life support' voor cardiologen i.o. Universitair Medisch Centrum Utrecht Iste Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht Boezemfibrilleren Gertrudis Kapel, Utrecht Najaarscongres NVVC Congrescentrum De Heerlickheijd, Ermelo 2de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht OpleidingsCursus Cardiologie: acute coronaire syndromen Congrescentrum De Heerlickheijd, Ermelo Elektrocardiografie Hotel Figi, Zeist Endotheelfunctie Hotel Figi, Zeist OpleidingsCursus Cardiologie: acute coronaire syndromen Congrescentrum De Heerlickheijd, Ermelo 3de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht Getting Research Into Practice: advanced cardiac imaging Gertrudis Kapel, Utrecht 4de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht 5de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht Automatische pacemaker Gertrudis Kapel, Utrecht 6de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht
Klepchirurgie Gertrudis Kapel, Utrecht 7de Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht Coronaire fyrsiologie Gertrudis Kapel, Utrecht 8ste Echoavond Restaurant Hoog Brabant, Utrecht
Cursusleider P.A.F.M. Doevendans
Accreditatie 3 punten
B.T.J. Meursing
8 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
H.J.G.M. Crijns
8 punten
Congrescommissie
12 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
J.C.A. Hoorntje
8 punten
H.J.J. Wellens
8 punten
W.H. van Gilst/A.A. Voors
8 punten
J.C.A. Hoorntje
8 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
E.E. van der Wall/ A.C. van Rossum
8 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
N.M. van Hemel
8 punten
B.J.M. Delemarre
2 punten
C.H. Peels/ L.H.B. Baur B.J.M. Delemarre
8 punten 2 punten
J.J. Piek/N.H.J. Pijls
8 punten
J.H. Romkes/F.J. ten Cate
2 punten
Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
CardioVasculair Onderwijs Instituut
Overige symposia/cursussen geaccrediteerd door de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie Datum 4 september 2001 6-7 september 2001
9-14 september 2001
Titel/onderwerp/locatie Atypische klachten op de borst: een multidisciplinaire benadering De Coendersborg, Groningen NVIC dagen: Sepsis, trauma, inflammatie, infectie en voeding Nationaal Sport Centrum Papendal, Arnhem How to approach complex arrhythmias
Cursusleider
Accreditatie
R-O.B. Gans
4 punten
A.RH. van Zanten
16 punten
H.J.J. Wellens
30 punten
14 september 2001
La Napoule, Frankrijk 50 Years of cardiothoracic surgery in Leiden Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden
23-24 september 2001
Hedendaagse pacemakertherapie: H.J.G.M. Crijns supraventriculaire functiestoornissen en wat dan?
Boerhaave Commissie
8 punten 12 punten
Noorwegen
25 september 2001 27-29 september 2001 28 september 2001 28 september 2001
4-5 oktober 2001 5 oktober 2001
5 oktober 2001 10 oktober 2001 12 oktober 2001
31 oktober 2001 31 oktober-1 nov. 2001 2 november 2001
19-21 november 2001
26-30 november 2001
Bloedstolling en risicofactoren voor trombose J.W.N. Akkerman RAI, Amsterdam Advanced pacing in daily practice L.M. van Gelder
Reykjavik, IJsland Praktische echocardiografie VUMedisch Centrum, Amsterdam
8 punten 14 punten
0. Kamp
8 punten
lipidenverlagers en AII-antagonisten Huis ter Duin, Noordwijk IBISCUS-programma Rome, Italie
F.W.A. Verheugt
8 punten
D. van Kalkeren
12 punten
Echocursus 2001 Academisch Ziekenhuis Rotterdam Update symposium on vascular disease management Grand Hotel Karel V, Utrecht Afscheidssymposium P. Westerhof Hotel Figi, Zeist Morbus Ebstein Architectuurinstituut, Rotterdam 3de Mergelland Symposium: endotheel
F.J. ten Cate
8 punten
E.E. van der Wall
7 punten
J.H. Kirkels
8 punten
F.J. Meijboom
7 punten
P.A.F.M. Doevendans
3 punten
Evidence-based medicine met antithrombotica,
HotelJuliana, Valkenburg Pacemakertraining voor cardiologen i.o. Hotel Kasteel 't Kerckebosch, Zeist Congenitale aortaklep stenose UMC St. Radboud, Nijmegen Richtlijnen hartrevalidatie De Hartenark, Bilthoven Transthoracale echocardiografie Academisch Ziekenhuis Groningen
L.M. van Gelder
A.M. van Oort
16 punten 6 punten
A.M. Strijbis (NHS)
30 punten
J.P.M. Hamer
40 punten
29 november 2001
Genomics in cardiovascular disease Sint Gerlach, Maasticht
P.A.F.M. Doevendans
14 punten
1-2 maart 2002
Hedendaagse pacemakertherapie:
H.J.G.M. Crijns
12 punten
supraventriculaire functiestoornissen en wat dan?
Zurs, Oostenrijk Netherlands Heart Joumal, Volume 9, Number 4/5, August 2001
199
